Door het wetsvoorstel normalisering rechtspositie ambtenaren wordt de rechtspositie van ambtenaren, behalve die van politie, defensie en de rechterlijke macht, gelijk getrokken met werknemers in de private sector. De Eerste Kamer heeft op 8 november 2016 dit wetsvoorstel aangenomen, waardoor het publiekrechtelijke eenzijdige karakter van de ambtelijke aanstelling van de arbeidsvoorwaarden wordt vervangen door de tweezijdige arbeidsovereenkomst, waarbij in de meeste gevallen de collectieve arbeidsovereenkomst in beeld komt. En worden de bepalingen van de Wet Werk en Zekerheid (hierna: WWZ) van het ‘normale’ arbeidsrecht van toepassing. Het is de bedoeling dat de arbeidsverhoudingen bij de overheid uiteindelijk gelijk zijn aan de verhoudingen in het bedrijfsleven.

Behoort de status ambtenaar dan tot de verleden tijd? Er blijft een nuance zichtbaar voor wat betreft het eigen karakter van het zijn van ambtenaar. Zo blijft de Ambtenarenwet gehandhaafd. Deze wet regelt nog wel slechts die onderdelen van de ambtelijke status, die nauw verbonden zijn aan het bijzondere karakter van het werken bij de overheid.  

Ook neemt dit wetsvoorstel het bijzondere verschil tussen openbaar en bijzonder onderwijs weg. Werknemers in het openbaar onderwijs hebben nu immers de status van ambtenaar, terwijl op werknemers in het bijzonder onderwijs de WWZ-bepalingen van toepassing zijn. Werknemers in het openbaar onderwijs ontvangen bij vertrek dan ook geen transitievergoeding, terwijl dat voor werknemers in het bijzonder onderwijs wel het geval is. In het openbaar onderwijs kan de vervanging van zieke leerkrachten eenvoudiger worden geregeld, omdat de ketenregeling voor deze leerkrachten niet van toepassing is. Daarmee heeft  het openbaar onderwijs weer een voorsprong op het bijzonder onderwijs. Deze verschillen worden nu weggepoetst.

Wat vinden de ambtenaren zelf van hun nieuwe positie? Slechts iets meer dan zes procent is voor normalisering. Ambtenaren die tegen zijn, zijn bang voor verslechtering van hun positie. Misschien is het ook een kwestie van wennen. In ieder geval wordt met deze wet de weg geplaveid om over te stappen van de publieke sector naar de private sector en andersom. Dat lijkt mij een goede ontwikkeling, omdat er op die manier misschien ook op een natuurlijke manier een kruisbestuiving tussen beide sectoren plaats kan vinden.