Hof Amsterdam: Het doen van klachtonderzoek behoort tot de materiële zorgplicht van de werkgever

Feiten

Deze zaak speelt zich af binnen De Kampanje, een exploitant van een schouwburg. Gedurende een half jaar hebben zich situaties op de werkvloer afgespeeld, waarbij een jonge assistente horeca ongewenst werd bejegend en aangeraakt door een bijna twintig jaar oudere collega, een sous chef-kok. Een greep uit de voorbeelden. ‘X knuffelde haar en hield haar dan stevig vast. Zij zei dat hij haar los moest laten, maar hij luisterde niet. X gaf haar regelmatig ongewenst een kus/knuffel als zij binnen kwam om te werken. X maakte opmerkingen als kom maar bij papa en heb je nog een tweelingzus van 30? Dan is het eindelijk wel legaal. X negeerde haar volledig wanneer zijn vriendin en kind op de werkvloer verschenen. Zodra deze vertrokken waren, werd hij weer aanhankelijk naar haar’. 

Reactie werkgever en werknemer

Alhoewel werkneemster melding hiervan maakte bij haar leidinggevende en de restaurantmanager bleef een adequate reactie van de werkgever uit. De werkgever volstond slechts met het geven van een waarschuwing aan de chef-kok voor ongewenst gedrag, obsceen taalgebruik en seksuele intimidatie van meerdere vrouwelijke collega’s. De werkgever nam evenmin een gepaste maatregel toen hem bleek, dat niet alleen de werkneemster, maar ook twee andere jonge medewerksters concrete, soortgelijke klachten over de sous chef-kok hadden.  

Werkneemster kreeg een angstpsychose, werd flink ziek en nam ten slotte maar zelf ontslag om haar gezondheid niet verder te schaden en zich te richten op herstel. Zij stelde wel een vordering tot materiële en immateriële schadevergoeding tegen haar werkgever in.  

Formele zorgplicht werkgever

Volgens art. 7:658 lid 2 BW is de werkgever jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij zijn zorgplicht van art. 7:658 lid 1 BW is nagekomen. De bescherming van dit artikel strekt zich ook uit tot het voorkomen van psychische schade, zo geeft het Hof aan. Het Hof oordeelt dat, gelet op de verklaring van de arbo-arts, de huisarts en de behandelend psychologen en psychiater, is komen vast te staan dat werkneemster schade heeft geleden in de uitoefening van haar werkzaamheden bij De Kampanje.

Artikel 5 lid 1 Arbowet bepaalt dat de werkgever in een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) schriftelijk vastlegt welke risico’s de arbeid voor de werknemers met zich meebrengt. In een plan van aanpak, dat is gebaseerd op RI&E, moeten vervolgens maatregelen worden opgenomen ter voorkoming van risico’s, waaronder seksuele intimidatie. De Kampanje beschikte niet over een schriftelijke RI&E en evenmin over een plan van aanpak. Er bestond ten tijde van de seksuele intimidatie evenmin een klachtenregeling. De stelling van De Kampanje dat er toen latent een klachtenregeling aanwezig was is m.i. nietszeggend. Er is volgens mij wel of niet een klachtenregeling aanwezig. De Kampanje heeft in ieder geval niet gehandeld volgens de klachtenregeling ongewenst gedrag, die een jaar na dato is opgenomen in het personeelsreglement, aldus het Hof. Het Hof komt dan ook tot het oordeel dat de werkgever niet heeft voldaan aan zijn formele zorgplicht op grond van de Arbowet.

Materiële zorgplicht van de werkgever

Het Hof rekent de werkgever aan, dat hij, ondanks de vele, heel feitelijke klachten over seksuele intimidatie van tenminste drie vrouwelijke werkneemsters niet heeft gehandeld volgens de -naar eigen zeggen- latent aanwezige klachtenregeling. Het Hof geeft daarbij aan dat de werkgever de klachten bij voorkeur door een (interne of externe) vertrouwenspersoon* of een (onafhankelijke) klachtencommissie had moeten laten onderzoeken op basis waarvan hij een gedegen advies zou hebben gekregen over welke maatregelen hij had kunnen treffen. Ik zou dan ook pleiten voor het instellen van een onafhankelijke klachtencommissie. Het zal u niet verbazen dat wij deze dienst aanbieden.   


* Het is voor een door het LVV gecertificeerd vertrouwenspersoon niet toegestaan om aan waarheidsvinding/onderzoek te doen.

Dit artikel is geschreven door mr. Brigitte Siesling